Primaire reflexen
Wat zijn primaire reflexen?
Primaire reflexen zijn onwillekeurige bewegingen, als reactie op een prikkel, die een baby automatisch in staat stellen te overleven tijdens de periode dat hij zijn bewegingen zelf nog niet kan sturen vanuit het bewustzijn. Om die reden worden ze ook wel overlevingsreflexen genoemd en worden gestuurd door de hersenstam. De cortex is hierbij dus nog niet betrokken.
Ze zijn belangrijk voor het zich ontwikkelende zenuwstelsel omdat dit hierdoor van informatie wordt voorzien. Hierdoor kunnen bewegingen steeds beter gecontroleerd uitgevoerd worden.
Deze reflexen ontstaan al in de baarmoeder, zijn bij de geboorte aanwezig en behoren na een half jaar (met een uitloop tot een jaar) onder controle te zijn van hogere hersencentra (cortex). Het is een keten van reacties waarbij steeds een reflex wordt geïnhibeerd (geremd) waardoor de volgende tot ontwikkeling kan komen. Inhibitie van een reflex gaat vaak samen met het verwerven van een nieuwe vaardigheid.
Als dit inhibitietraject goed doorlopen wordt, ontwikkelt de baby steeds meer controle over een willekeurige reactie zoals rollen, zitten en kruipen.
Naast deze primaire reflexen zijn er ook nog (tijdelijke) overgangsreflexen en (blijvende) posturale reflexen (houdingsreflexen).
Als de primaire reflexen in het eerste levensjaar nog niet goed geïnhibeerd zijn, kunnen ze blijven storen; een reflex heeft namelijk altijd voorrang en gaat buiten de wil om. Het kind kan er dus niets aan doen! Op school is dit merkbaar aan het functioneren en het gedrag van het kind. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een slechte concentratie, leerproblemen, slordig handschrift, niet stil kunnen zitten, sociaal-emotionele problemen en spraak- en articulatieproblemen. Ook motorische problemen komen veelvuldig voor (bijvoorbeeld m.b.t. evenwicht en coördinatie). Primitieve reflexen die na zes tot twaalf maanden nog actief blijven (storen), kunnen wijzen op een neuro-motorische onrijpheid die het leerproces kan belemmeren.
Een kind is niet per definitie schoolrijp als het met vier jaar naar school mag.